Obowiązkowe ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych (huraganu, powodzi, podtopienia, deszczu nawalnego, gradu, opadów śniegu, uderzenia pioruna, eksplozji, osunięcia się ziemi, tąpnięcia, lawiny i upadku statku powietrznego) wskazane zostało w art. 4 ust 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2214).

Czego dotyczy obowiązek ubezpieczenia budynków?
Obowiązkiem tym objęte są budynki w gospodarstwie rolnym od dnia pokrycia ich dachem oraz wszystkie, których powierzchnia przekracza 20 m².

Nie są objęte ubezpieczeniem w gospodarstwach rolnych:

1. budynki, których stan techniczny osiągnął 100% normy zużycia; (normy zużycia budynków określa zakład ubezpieczeń stosownie do przepisów prawa budowlanego);
2. budynki przeznaczone do rozbiórki na podstawie ostatecznych decyzji właściwych organów;
3. namioty i tunele foliowe.

Suma Ubezpieczenia ‒ jest ustalana oddzielnie dla każdego budynku: może odpowiadać wartości rzeczywistej budynku na dzień ubezpieczenia, lub wartości nowej (jeżeli stopień zużycia w dniu ubezpieczenia nie przekracza 10%).

Za co przysługuje odszkodowanie?

Z tytułu ubezpieczenia budynków rolniczych przysługuje odszkodowanie za szkody powstałe w budynkach na skutek zdarzeń losowych. 

Za szkody spowodowane przez:

1. ogień – uważa się szkody powstałe w wyniku działań ognia, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska i rozszerzył się o własnej sile;
2. huragan – uważa się szkody powstałe w wyniku działania wiatru o prędkości nie mniejszej niż 24 m/s, którego działanie wyrządza masowe szkody; pojedyncze szkody uważa się za spowodowane przez huragan, jeżeli w najbliższym sąsiedztwie stwierdzono działanie huraganu;
3. powódź – uważa się szkody powstałe wskutek zalania terenów w następstwie podniesienia się poziomu wody w korytach wód płynących lub stojących;
4. podtopienie – uważa się szkody powstałe wskutek zalania terenów w wyniku deszczu nawalnego lub spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i falistych;
5. deszcz nawalny – uważa się szkody powstałe w wyniku opadów deszczu o współczynniku wydajności co najmniej 4;
6. grad – uważa się szkody powstałe wskutek opadu atmosferycznego składającego się z bryłek lodu;
7. opady śniegu – uważa się szkody powstałe w wyniku opadów śniegu przekraczających 85% wartości charakterystycznej (normowej) obciążenia śniegiem gruntu, właściwej dla strefy, w której znajduje się ubezpieczony budynek, określonej według obowiązującej normy polskiej;
8. piorun – uważa się szkody będące następstwem uderzenia pioruna;
9. eksplozję – uważa się szkody powstałe w wyniku gwałtownej zmiany stanu równowagi układu z jednoczesnym wyzwoleniem się gazów, pyłów lub pary;
10. obsunięcie się ziemi – uważa się szkody spowodowane przez zapadanie się ziemi oraz usuwanie się ziemi, z tym że za szkody spowodowane przez:
    a) zapadanie się ziemi – uważa się szkody powstałe wskutek obniżenia się terenu z powodu zawalenia się podziemnych pustych przestrzeni w gruncie,
    b) usuwanie się ziemi – uważa się szkody powstałe wskutek ruchów ziemi na stokach;
11. tąpnięcie – uważa się szkody powstałe wskutek wstrząsów podziemnych, spowodowanych pęknięciem skał, wywołanych naruszeniem równowagi sił w tych skałach;
12. lawinę – uważa się szkody powstałe wskutek gwałtownego zsuwania się lub staczania ze zboczy górskich lub falistych: mas śniegu, lodu, skał, kamieni, ziemi lub błota;
13. upadek statku powietrznego – uważa się szkody powstałe wskutek katastrofy bądź przymusowego lądowania samolotu silnikowego, bezsilnikowego lub innego obiektu latającego, a także spowodowane upadkiem ich części lub przewożonego ładunku.

Należy pamiętać, o obowiązku przeglądów instalacji wentylacji grawitacyjnej oraz elektrycznej wynikających z przepisów Prawa budowlanego, gdyż w przypadku szkody wynikłej ze złego funkcjonowania tych instalacji ubezpieczyciel może zażądać dokumentu z przeglądu.

Okres objęcia ubezpieczeniem

Umowę ubezpieczenia budynków rolniczych zawiera się na okres 12 miesięcy. Jeżeli rolnik posiadający budynki rolnicze nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia budynków rolniczych, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy, chyba, że rolnik nie zapłacił składek za rok ubiegły.

Wyłączenia

Jeżeli w czasie trwania umowy ubezpieczenia budynków rolniczych budynek przestał spełniać warunki wymagane do objęcia go ubezpieczeniem, budynek ten zostaje wyłączony z ubezpieczenia, a suma ubezpieczenia zostaje obniżona o zadeklarowaną do ubezpieczenia wartość tego budynku.

Zmiany

Obowiązek powiadomienia na piśmie zakładu ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia zmiany posiadania, o zmianie w posiadaniu gospodarstwa rolnego oraz o danych osoby obejmującej gospodarstwo rolne w posiadanie, spoczywa na rolniku dotychczas posiadającym gospodarstwo rolne. W przypadku gdy zmiana w posiadaniu gospodarstwa rolnego nastąpiła wskutek śmierci tego rolnika, obowiązek zawiadomienia zakładu ubezpieczeń spoczywa na osobie obejmującej gospodarstwo rolne w posiadanie.

Kontrola zawarcia ubezpieczeń obowiązkowych budynków gospodarskich 

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia budynków rolniczych:

1. jest obowiązany wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego lub miejsca zamieszkania rolnika;
2. jest uprawniony starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika.

Spełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego ustala się na podstawie polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia, potwierdzającego zawarcie umowy tego ubezpieczenia, wystawionego ubezpieczającemu przez zakład ubezpieczeń

Sankcje za brak ubezpieczenia

Niespełnienie obowiązku ubezpieczenia budynków gospodarskich powoduje nałożenie na rolnika kary finansowej w wysokości jednej czwartej minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W 2020 r. wynagrodzenie to wynosi 2600 zł., czyli opłata – sankcja wynosi 650 zł.