ABC przedsiębiorcy rolnego

: CDR Brwinów; Opublikowano: 17 lipiec 2020; Poprawiono: 11 maj 2021; Odsłony: 18473

Zasady dotyczące podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz opłacania z tego tytułu składek określa ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 266).

Ubezpieczenie realizuje Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Ubezpieczenie społeczne rolników obejmuje rolników i pracujących z nimi domowników oraz pomocników rolnika, którzy:

posiadają obywatelstwo polskie lub
są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1409 z późn. zm.) lub są zwolnieni na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.

Gdzie za:

rolnika – rozumie się pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia;

Przepisy ustawy dotyczące ubezpieczenia rolnika i świadczeń przysługujących rolnikowi stosuje się także do małżonka rolnika, chyba że ten małżonek nie pracuje w gospodarstwie rolnika ani w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym.

domownika – rozumie się osobę bliską rolnikowi, która:

1. ukończyła 16 lat,
2. pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,
3. stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy;

pomocnika rolnika – rozumie się osobę pełnoletnią, z którą rolnik zawarł umowę o pomocy przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich w określonym miejscu w gospodarstwie rolnika i przez określony czas, a rolnik zobowiązuje się do zapłaty umówionego wynagrodzenia za świadczoną pomoc.

Pomoc przy zbiorach obejmuje następujące czynności:

zbieranie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich,
usuwanie zbędnych części roślin,
klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich, lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie wymienionych zbiorów do transportu, przechowywania lub sprzedaży lub związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.

Umowę o pomocy przy zbiorach zawiera się na piśmie przed rozpoczęciem świadczenia pomocy. Umowa ulega rozwiązaniu z upływem dnia, w którym została wypowiedziana, chyba, że strony w umowie postanowiły inaczej. Łączny czas świadczenia przez pomocnika pomocy na podstawie zawartych umów o pomocy przy zbiorach (jednej lub kilku, z jednym lub kilkoma rolnikami) nie może przekroczyć 180 dni w danym roku kalendarzowym.

Przed zawarciem umowy o pomocy rolnik powinien uzyskać od pomocnika oświadczenie o liczbie dni świadczenia pomocy, w danym roku kalendarzowym, na podstawie umów o pomocy przy zbiorach zawartych z innymi rolnikami.

Ustawa przewiduje dwie formy objęcia ubezpieczeniem:

z mocy ustawy (czyli obowiązkowo), gdy powierzchnia użytków rolnych przekracza 1 ha przeliczeniowy,
na wniosek (czyli dobrowolnie), gdy powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 1 ha przeliczeniowego (tj. wynosi 1 ha przeliczeniowy lub poniżej 1 ha przeliczeniowego).

Ustawa wyodrębnia dwa rodzaje ubezpieczenia:

ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie,
ubezpieczenie emerytalno-rentowe.

Ubezpieczenie społeczne rolników dla osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej

Za działy specjalne produkcji rolnej, uzasadniające objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników, uznaje się następujące rodzaje oraz rozmiary upraw i produkcji:

1. uprawy roślin ozdobnych i pozostałych w szklarniach ogrzewanych powyżej 100 m²,

2. uprawy w szklarniach nie ogrzewanych powyżej 100 m²,

3. uprawy roślin ozdobnych i pozostałych w tunelach foliowych ogrzewanych powyżej 200 m²,

4. uprawy grzybów i ich grzybni - powyżej 100 m² powierzchni uprawowej,

5. drób rzeźny:

kurczęta - powyżej 1000 szt. (w skali roku),
gęsi - powyżej 500 szt. (w skali roku),
kaczki - powyżej 500 szt. (w skali roku),
indyki - powyżej 500 szt. (w skali roku),
strusie - powyżej 20 szt. (w skali roku),

6. drób nieśny:

kury nieśne (w stadzie reprodukcyjnym) - powyżej 2.000 szt. (w skali roku),
gęsi (w stadzie reprodukcyjnym) - powyżej 200 szt. (w skali roku),
kaczki (w stadzie reprodukcyjnym) - powyżej 500 szt. (w skali roku),
indyki (w stadzie reprodukcyjnym) - powyżej 500 szt. (w skali roku),
kury (produkcja jaj konsumpcyjnych) - powyżej 1.000 szt. (w skali roku),
strusie (w stadzie reprodukcyjnym) - powyżej 6 szt. (w skali roku),

7. zakłady wylęgu drobiu (zdolność produkcyjna - liczba jaj):

kurczęta - powyżej 3.000 szt.,
gęsi - powyżej 3.000 szt.,
kaczki - powyżej 3.000 szt.,
indyki - powyżej 3.000 szt.,
strusie - powyżej 50 szt.,

8. zwierzęta futerkowe - powyżej 50 szt. samic stada podstawowego:

lisy i jenoty,
norki,
tchórzofretki,
szynszyle,
nutrie,
króliki,

9. pasieki powyżej 80 rodzin,

10. hodowla i chów świń poza gospodarstwem rolnym, powyżej 100 szt.

Osoba zgłaszająca się do ubezpieczenia społecznego rolników, w związku z rozpoczęciem prowadzenia działu specjalnego produkcji rolnej, oraz do ubezpieczenia zdrowotnego, jest obowiązana przedłożyć zaświadczenie organu podatkowego o rodzaju i rozmiarach prowadzonej produkcji oraz o wysokości zadeklarowanego dochodu z tego tytułu.

W przypadku prowadzenia działu specjalnego związanego z hodowlą strusi należy podać informacje o rozmiarach produkcji i dochodach z tego tytułu w oświadczeniu złożonym w jednostce KRUS.

Osoby dotychczas podlegające ubezpieczeniu społecznemu rolników, prowadzące dział specjalny produkcji rolnej, podlegają z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeżeli rodzaj i rozmiar prowadzonej produkcji jest działem specjalnym w rozumieniu aktualnie obowiązujących przepisów.

Wszystkie osoby podlegające ubezpieczeniu społecznemu rolników z tytułu prowadzenia działów specjalnych powinny corocznie dostarczać Kasie zaświadczenia o rozmiarach i rodzaju produkcji. Ponadto, do celów wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, osoby te winne dostarczyć do dnia 31 stycznia każdego roku oświadczenie o przewidywanym dochodzie z prowadzonej działalności w zakresie działów specjalnych. Do oświadczenia należy dołączyć odpis decyzji naczelnika urzędu skarbowego, wydanej na podstawie deklaracji o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji, lub o wysokości przewidywanego dochodu w roku następnym.

Tryb dokonywania zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego rolników

Każda osoba stająca się właścicielem (posiadaczem), dzierżawcą lub użytkownikiem gospodarstwa rolnego powyżej 1 ha przeliczeniowego użytków rolnych i rozpoczynająca na nim działalność rolniczą oraz nie podlegająca ubezpieczeniu w ZUS z innego tytułu i nie mająca przyznanego prawa do emerytury lub renty ani prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych obowiązana jest w terminie 14 dni w jednostce organizacyjnej KRUS właściwej ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego:

poinformować o okolicznościach mających wpływ na własne podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników oraz zgłosić osoby stale pracujące w gospodarstwie rolnym,
dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia na formularzu „Zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego rolników" (druk KRUS UD-2 dostępny na stronie krus.gov.pl w niezbędniku/wniosku do pobrania/ formularze/ubezpieczenia).

Formularz zgłoszeniowy można złożyć w KRUS osobiście, przesłać do KRUS za pośrednictwem operatora pocztowego, a także za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej ePUAP.

Dla ułatwienia dokonania jednoznacznych ustaleń dotyczących podlegania ubezpieczeniu lub jego ustania przy dokonywaniu zgłoszenia wskazane jest okazanie oryginalnych dokumentów takich jak:

zaświadczenie z urzędu gminy określające powierzchnię posiadanych użytków rolnych, wyrażoną zarówno w ha fizycznych, jak i ha przeliczeniowych ze wskazaniem płatnika podatku rolnego lub nakaz podatku rolnego,
akt notarialny lub umowa dzierżawy potwierdzająca datę wejścia w posiadanie/dzierżawienie gruntów rolnych (może być odpis potwierdzony za zgodność z oryginałem przez notariusza albo przez pełnomocnika będącego adwokatem strony),
odpis aktu małżeństwa (w przypadku objęcia ubezpieczeniem małżonka rolnika pracującego w gospodarstwie rolnym lub gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem),
zaświadczenie od pracodawcy o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu w ZUS/ umowa o pracę/ świadectwo pracy (dotyczy osób podejmujących zatrudnienie w okresie prowadzenia działalności rolniczej),
zaświadczenie z ZUS o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą),
zaświadczenie o pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych (dotyczy osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych).

W oryginale powinny być przedłożone zaświadczenia wydawane na potrzeby KRUS. Natomiast w przypadku pozostałych powyżej wymienionych dokumentów, rolnik może przedłożyć odpis (kopię, kserokopię) okazanego do wglądu oryginału dokumentu, którą upoważniony pracownik Kasy poświadcza za zgodność z oryginałem. Kasa może również sporządzić wypis z oryginału dokumentu, który obejmuje tylko informacje niezbędne Kasie do prowadzenia postępowania w sprawie.

Zgłoszenie domownika do ubezpieczenia społecznego rolników

Przy zgłaszaniu do ubezpieczenia domownika, wykonywanie przez tę osobę stałej pracy w gospodarstwie rolnym na rzecz rolnika powinno być potwierdzone zgodnymi oświadczeniami rolnika i domownika (druk oświadczenia KRUS UD-24A/2017_02 dostępny na stronie www.krus.gov.pl w niezbędniku/wniosku do pobrania/ formularze/ubezpieczenia).

Warunkiem koniecznym do objęcia ubezpieczeniem domownika jest jego niepodleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu (np. z tytułu zatrudnienia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych) i nie posiadanie ustalonego prawa do renty lub emerytury albo świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Zgłoszenie pomocnika do ubezpieczenia społecznego rolników

Rolnik jest zobowiązany zgłosić pomocnika, z którym została zawarta umowa o pomocy przy zbiorach, do ubezpieczeń w KRUS w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pomocy przy zbiorach, lecz nie później niż przed upływem okresu na który zawarta została ta umowa. Zgłoszenie do ubezpieczeń w KRUS pomocnika oraz opłacenie za niego składek zapewni pomocnikowi:

prawo do jednorazowego odszkodowania, w sytuacji gdyby doszło do wypadku w gospodarstwie rolnym w związku z wykonywaniem przez niego czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach,
dostęp do ochrony zdrowia w okresie wykonywania umowy o pomocy przy zbiorach.

Zgłoszenie pomocnika do ubezpieczeń dokonuje się na opracowanych przez KRUS formularzach zgłoszeniowych, dostępnych na stronie internetowej Kasy oraz w jednostkach organizacyjnych KRUS.

Czas trwania ubezpieczenia

Ubezpieczenie społeczne rolników powstaje od dnia, w którym zostały spełnione warunki do objęcia tym ubezpieczeniem, a ustaje od dnia następującego po dniu, w którym ustały okoliczności uzasadniające podleganie temu ubezpieczeniu.

Jeżeli wraz z ustaniem okoliczności uzasadniających podleganie ubezpieczeniu z mocy ustawy następują inne okoliczności, uzasadniające objęcie ubezpieczeniem na wniosek, ubezpieczenie z mocy ustawy ustaje od dnia następującego po dniu, w którym ubezpieczonemu doręczono decyzję stwierdzającą ustanie ubezpieczenia z mocy ustawy.

W przypadku złożenia wniosku o rentę lub emeryturę, obowiązek ubezpieczenia ustaje od dnia następującego po dniu, w którym została wydana decyzja o przyznaniu świadczenia, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym ubezpieczony nabył to prawo.

Objęcie ubezpieczeniem pomocnika rolnika następuje od dnia oznaczonego w umowie o pomocy przy zbiorach, jako dzień rozpoczęcia świadczenia pomocy przy zbiorach, a w przypadku gdy ta umowa nie określa tego dnia – od dnia zawarcia tej umowy.

W przypadku ubezpieczenia zawieranego dobrowolnie, wniosek o objęcie ubezpieczeniem, może złożyć zainteresowana osoba lub rolnik, na którego rachunek ta osoba pracuje, we właściwej jednostce KRUS. Objęcie ubezpieczeniem na wniosek następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony. Osoba podlegająca ubezpieczeniu na wniosek może w każdym czasie odstąpić od ubezpieczenia, składając oświadczenie w tej sprawie.

Obowiązek podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników istnieje również w okresie przerwy w podleganiu innemu ubezpieczeniu społecznemu bez względu na przyczynę i czas trwania przerwy.

Rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki:

złoży w Kasie oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności;
jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym;
nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;
nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty granicznej ogłaszanej, w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.

Za rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uznaje się także:

wznowienie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, której prowadzenie okresowo zawieszono;
zmianę rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

Ubezpieczenie z mocy ustawy istnieje niezależnie od woli osoby spełniającej warunki do podlegania temu ubezpieczeniu lub woli płatnika. Z podlegania ubezpieczeniu w trybie obowiązkowym nie można zrezygnować.

Składki na ubezpieczenie społeczne rolników - wymiar składek, terminy ich opłacania

Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne ma obowiązek opłacania składek za wszystkie osoby podlegające ubezpieczeniu w jego gospodarstwie, a jeżeli działalność rolnicza prowadzona jest na rachunek kilku osób, obowiązek opłacania składek ciąży na tych osobach solidarnie.

Składki na ubezpieczenie społeczne rolników naliczane są w wymiarze miesięcznym. W przypadku, gdy okres podlegania ubezpieczeniu jest krótszy niż miesiąc, składki obliczane są proporcjonalnie do liczby dni podlegania temu ubezpieczeniu.

Szczegółowy sposób ustalania wymiaru składki dziennej na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz tabela z wyliczoną wysokością składek dziennych oraz wysokością składki na ubezpieczenie zdrowotne w danym miesiącu dostępna jest na stronie internetowej KRUS.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego uruchomiła system informatyczny eKRUS, w którym osoba ubezpieczona w KRUS po zarejestrowaniu uzyskuje dostęp do przebiegu swojego ubezpieczenia, wykazu składek czy informacji o zbliżających się terminach płatności i wysokości składek.

Ubezpieczenie emerytalno-rentowe i wysokość składki

Miesięczna wysokość składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za każdego ubezpieczonego wynosi 10% emerytury podstawowej, ogłaszanej przez Prezesa Kasy w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", co najmniej 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, obowiązującej od tego terminu kwoty emerytury podstawowej.

Rolnik, którego gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 50 ha przeliczeniowych i więcej, opłaca za siebie i współmałżonka dodatkową składkę miesięczną na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, w wysokości:

12% emerytury podstawowej - w przypadku, gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych;
24% emerytury podstawowej - w przypadku, gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych;
36% emerytury podstawowej - w przypadku, gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych,
48% emerytury podstawowej - w przypadku, gdy gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 300 ha przeliczeniowych.

Za osoby podlegające ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy i jednocześnie prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracujące przy prowadzeniu tej działalności składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe naliczana jest w podwójnym wymiarze składki podstawowej.

Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie i wysokość składki

Miesięczna składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie za każdą osobę (w tym także za osobę, prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą lub gospodarstwo rolne powyżej 50 hektarów przeliczeniowych) podlegającą temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie naliczana jest w podstawowej wysokości.

Za osoby podlegające ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu, macierzyńskiemu w zakresie ograniczonym (tj. z prawem do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym lub choroby zawodowej) składka wynosi 1/3 wysokości pełnej składki miesięcznej.

Prezes Kasy ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, ustaloną przez Radę Rolników, wysokość miesięcznej składki na jeden lub kilka kolejnych kwartałów, co najmniej 14 dni przed pierwszym dniem danego kwartału. Wysokość ta może być ustalana kwotowo - i korygowana w przypadku zmiany wysokości emerytury podstawowej - albo za pomocą określonego procentu emerytury podstawowej.

Termin płatności składek na ubezpieczenie społeczne rolników

Składki opłacane są kwartalnie. Termin ich płatności przypada na ostatni dzień pierwszego miesiąca danego kwartału, tj.:

31 stycznia za I kwartał,
30 kwietnia za II kwartał,
31 lipca za III kwartał,
31 października za IV kwartał.

Rolnik zobowiązany jest opłacić składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz na ubezpieczenie zdrowotne za pomocnika rolnika, za dany miesiąc, w terminie do 15 dnia następnego miesiąca, bez uprzedniego wezwania.

Płatnicy składek, którzy z powodu nieregularnego wpływu dochodów, nie są w stanie terminowo opłacić należnych składek, mogą dokonywać częściowych przedpłat w taki sposób, aby łączna kwota dokonanych wpłat pokryła pełną wysokość składki w obowiązującym do zapłaty terminie. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników dopuszcza również możliwość dokonywania potrąceń wypłacanych świadczeń przysługujących rolnikowi, na poczet zaległych składek, do opłacenia których jest zobowiązany.

Aktualny wymiar składki na ubezpieczenie społeczne rolników dostępny pod adresem:

http://www.krus.gov.pl/krus/krus-w-liczbach/wymiar-kwartalnych-skladek-na-ubezpieczenie-spoleczne-rolnikow/

Kary za zwłokę

Nieopłacenie składek w ustawowym terminie skutkuje naliczeniem odsetek za zwłokę zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Odsetki liczone są za każdy dzień zwłoki, począwszy od następnego dnia po upływie terminu płatności, aż do dnia dokonania zapłaty włącznie. Stopę procentową odsetek za zwłokę ustala Minister Finansów, a obwieszczenie w tej sprawie publikowane jest w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" - docelowy adres:

http://www.finanse.mf.gov.pl/abc-podatkow/tabele-stawek-odsetek-za-zwloke-od-zaleglosci-podatkowych/stawka-podstawowa1

Odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekracza 6,60 zł.

Ulgi w spłacie należności, umorzenia

Jeżeli rolnik znajduje się w trudnej sytuacji materialno-bytowej, uniemożliwiającej mu uregulowanie wpłat składek w terminie, lub z tytułu nie opłaconych w terminie składek powstało zadłużenie, może zwrócić się do najbliżej placówki terenowej lub oddziału regionalnego KRUS, w której podlega ubezpieczeniu z wnioskiem o zastosowanie ULGI W SPŁACIE, którą KRUS może udzielić w formie:

odroczenia terminu płatności bieżącej składki,
rozłożenia zadłużenia na raty,
zmniejszenia wysokości wcześniej udzielonych rat.

Rolnik może również wystąpić z wnioskiem umorzenie całości lub części zadłużenia.

Więcej szczegółowych informacji o ubezpieczeniu społecznym rolników można znaleźć na stronie internetowej KRUS pod adresem: https://www.krus.gov.pl/zadania-krus/ubezpieczenie-spoleczne-rolnikow/

Dokumenty niezbędne do objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników do pobrania pod adresem: https://www.krus.gov.pl/bip/formularze-i-wnioski/ubezpieczenia/

: CDR Brwinów; Opublikowano: 09 lipiec 2020; Poprawiono: 06 marzec 2023; Odsłony: 53369

W myśl art. 2. ust.1. pkt 1 przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.

Rodzaj produkcji

Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.

Skala prowadzonej produkcji

Pierwszym kryterium decydującym o tym, czy mamy do czynienia z działami specjalnymi produkcji rolnej, jest rodzaj produkcji zawarty w załączniku 2 do ustawy PIT. Jeśli wykonywany przez podatnika rodzaj upraw lub produkcji nie jest tam zawarty, można przyjąć, że podatnik prowadzi działalność rolniczą, a nie działy specjalne produkcji rolnej. Jeśli zaś rodzaj wykonywanej przez podatnika produkcji jest wymieniony w załączniku 2 (to jeszcze nie oznacza, że podatnik będzie prowadził dział specjalny), wówczas kolejnym kryterium powinno być sprawdzenie rozmiarów tej produkcji. Jeśli rozmiary produkcji przekraczają wartości podane w załączniku 2 ustawy PIT, podatnik zobowiązany jest opodatkować działalność rolniczą jako działy specjalne produkcji rolnej podatkiem dochodowym.

Zasady ustalania dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej

Dochody z działów specjalnych produkcji rolnej mogą być ustalane na dwa sposoby:

na podstawie prowadzonych podatkowej księgi przychodów i rozchodów

Dochodem (stratą) z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego

na podstawie norm szacunkowych

Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli podatnik nie prowadzi ksiąg, o których mowa w art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcji zwierzęcej.

Rodzaje i rozmiary działów specjalnych produkcji rolnej oraz norm szacunkowych dochodu rocznego na 2023 rok. pobierz...

Przykładowe rodzaje i rozmiary działów specjalnych produkcji rolnej oraz norm szacunkowych dochodu rocznego na 2023 r.

Lp.	Rodzaj uprawy i produkcji	Jednostka powierzchni upraw lub rodzajów produkcji	Norma szacunkowa dochodu rocznego
1	Uprawy w szklarniach ogrzewanych pow. 25 m2: a) rośliny ozdobne b) pozostałe	1 m2 1 m2	13,64 5,08
2	Uprawy w tunelach foliowych ogrzewanych pow. 50 m2: a) rośliny ozdobne b) pozostałe	1 m2 1 m2	10,17 6,23
3.	Uprawy grzybów i ich grzybni - pow. 25m2 powierzchni uprawowej	1 m2	5,85
4.	Drób rzeźny – pow. 100 szt. (kurczęta)	1 sztuka	1,19
5.	Drób nieśny – pow. 80 szt. (kury nieśne)	1 sztuka	3,88
6.	Pasieki pow. 80 rodzin	1 rodzina	3,90

Źródło: Opracowanie własne na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 listopada 2022 r. w sprawie norm szacunkowych dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej (Dz.U. 2022 poz. 2478).

Jeżeli w ciągu rocznego cyklu produkcji na tej samej powierzchni są prowadzone różne uprawy, dla których są ustalane różne normy szacunkowe dochodu, dochód z każdego rodzaju uprawy oblicza się, przy zastosowaniu właściwej dla niej normy, proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których była prowadzona taka uprawa, wliczając w to okres przygotowania do zaprowadzenia tej uprawy.

Rejestracja i obowiązki podatkowe (dot. norm szacunkowych)

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w niniejszej ustawie jest Urząd skarbowy.

Podatnicy podatku od działów specjalnych produkcji rolnej składają Deklaracje PIT-6 do Urzędu skarbowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika.

Podatnicy składają w urzędzie skarbowym w terminie do 20 stycznia roku podatkowego deklaracji o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku podatkowym. Natomiast podatnicy rozpoczynający w ciągu roku podatkowego prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej składają w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia działalności deklarację PIT-6 o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji oraz dokonują zgłoszenia identyfikacyjnego lub aktualizacyjnego na druku NIP-7 w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia prowadzenia tej działalności.

Zaliczki na poczet podatku dochodowego z tytułu prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej podatnicy są obowiązani opłacać już od dnia rozpoczęcia prowadzenia działu specjalnego, określonego w PIT-6, a nie od daty uzyskania z tego tytułu dochodu, gdyż podstawą do ustalenia zaliczek jest zawsze rozmiar zamierzonej działalności.

Wzór dokumentu

Wzory dokumentów wymaganych dla rozliczenia zobowiązań z tytułu podatku od działów specjalnych produkcji rolnej - https://www.podatki.gov.pl/pit/formularze-do-druku-pit/

: CDR Brwinów; Opublikowano: 25 maj 2020; Poprawiono: 06 marzec 2023; Odsłony: 8503

Podatek od środków transportu regulują przepisy ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)

Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych, z zastrzeżeniem ust. 2, ciąży na osobach fizycznych i osobach prawnych będących właścicielami środków transportowych. Jak właścicieli traktuje się również jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany, oraz posiadaczy środków transportowych zarejestrowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako powierzone przez zagraniczną osobę fizyczną lub prawną podmiotowi polskiemu.

W myśl przepisów ustawy opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają:

samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton;
samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton;
ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton;
ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton;
przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;
przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;
autobusy

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zwalnia się od podatku od środków transportowych:

pod warunkiem wzajemności - środki transportowe będące w posiadaniu przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i innych misji zagranicznych, które korzystają z przywilejów i immunitetów na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, oraz członków ich personelu, jak również innych osób zrównanych z nimi, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
środki transportowe, które stanowią zapasy mobilizacyjne, pojazdy specjalne oraz pojazdy używane do celów specjalnych w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym,
pojazdy zabytkowe, w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym.

Stawki podatku od środków transportowych

Stawki podatku od środków transportu określa Rada gminy, w drodze uchwały, z tym że stawki nie mogą być wyższe od tych ustalonych przez Ministra Finansów.

Tabela nr 1. Przykładowe maksymalne stawki podatku od środków transportowych za 2023 ustalone przez Ministra Finansów.

Wyszczególnienie	Stawki w zł
od samochodu ciężarowego, o którym mowa w art. 8 pkt 1, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu:
od 3,5 do 5,5 tony	1020,16
od 5,5 do 9 ton	1701,84
powyżej 9 ton	2042,19
od ciągnika siodłowego lub balastowego, o których mowa w art. 8 pkt 3	2382,52
od przyczepy lub naczepy, o których mowa w art. 8 pkt 5	2042,19

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2022 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2023 (M.P. 2022 poz. 731).

Aktualne maksymalne stawki podatku ustala Minister finansów, funduszy i polityki regionalnej w Obwieszczenia z dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2022 (M.P. 2021 poz. 724) pdf 203 KB

Poza maksymalnymi stawkami podatku Minister finansów, funduszy i polityki regionalnej dla wybranych pojazdów ustala minimalne stawki podatku w Obwieszczeniu z dnia 8 października 2021 r. w sprawie minimalnych stawek podatku od środków transportowych obowiązujących w 2022 r (M.P. 2021 poz. 968) pdf 327 KB

Wysokość podatku zależy od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, liczby osi, rodzaju zawieszenia, a w przypadku autobusów liczby miejsc do siedzenia oraz stawki podatku, która obowiązuje w gminie. Stawki podatku od środków transportowych można sprawdzić w Urzędzie Gminy lub na jej stronie internetowej.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy:

został zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
środek transportowy został nabyty (w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego), lub
środek transportowy został dopuszczony ponownie do ruchu po upływie czasu, na jaki została wydana decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu tego pojazdu z ruchu.

Obowiązek podatkowy, wygasa z końcem miesiąca, w którym środek transportowy został wyrejestrowany lub wydana została decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu pojazdu
z ruchu, lub z końcem miesiąca, w którym upłynął czas, na który pojazd powierzono.

Terminy składania deklaracji i opłat

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w niniejszej ustawie jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Podatnicy są zobowiązani do składania właściwemu organowi podatkowemu, do dnia 15 lutego każdego roku podatkowego, DEKLARACJI (DT-1) na podatek od środków transportowych, zgodnie z wzorem ustalonym rozporządzeniem Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju, a jeżeli obowiązek powstał po tym dniu - w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku.

Podatek – co do zasady – wpłaca się w 2 ratach proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach do dnia 15 lutego i 15 września każdego roku, na rachunek budżetu gminy, na terenie której znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba podatnika.

Wzór dokumentu

Wzory dokumentów wymaganych dla rozliczenia zobowiązań z tytułu podatku od środków transportowych - https://www.podatki.gov.pl/podatki-i-oplaty-lokalne/formularze/

: CDR Brwinów; Opublikowano: 25 maj 2020; Poprawiono: 06 marzec 2023; Odsłony: 17918

Podatek od nieruchomości regulują przepisy ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)

Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:

właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, z zastrzeżeniem ust. 3;
posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
użytkownikami wieczystymi gruntów;
posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,

b) jest bez tytułu prawnego, z zastrzeżeniem ust. 2

W myśl przepisów ustawy opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:

grunty;
budynki lub ich części;
budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Należy przy tym podkreślić, że za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy nie uważa się:

działalności rolniczej lub leśnej;
wynajmu turystom pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych znajdujących się na obszarach wiejskich przez osoby ze stałym miejscem pobytu w gminie położonej na tym terenie, jeżeli liczba pokoi przeznaczonych do wynajęcia nie przekracza 5;
działalności, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (mowa o przychodach ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych).

Tak więc, co do zasady w większości przypadków rolnicy będą zwolnieni z podatku od nieruchomości.

Pełna lista zwolnień z podatku od nieruchomości

Jeśli chodzi o budynki gospodarcze lub ich części, położone na gruntach gospodarstw rolnych (służące wyłącznie działalności rolniczej), muszą to być budynki położone na gruntach rolnych stanowiących gospodarstwo rolne. Zgodnie z art. 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Także w myśl art. 1a ust. 3 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, przez użyte w ustawie określenie „użytki rolne” rozumie się grunty sklasyfikowane w ten sposób w ewidencji gruntów i budynków.

Stawki podatku od nieruchomości

Stawki podatku od nieruchomości określa Rada gminy, w drodze uchwały, z tym że stawki nie mogą przekroczyć tych ustalonych przez Ministra Finansów.

Tabela nr 1. Przykładowe maksymalne stawki podatku od nieruchomości na 2023 ustalone przez Ministra Finansów.

Wyszczególnienie	Stawki w zł
Od gruntów:
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków	1,16 / m2
pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych	5,79 / ha
Od budynków lub ich części:
mieszkalnych	1,00 / m2
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej	28,78 / m2
zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym	13,47 / m2

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2022 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2023 (M.P. 2022 poz. 731).

Aktualne maksymalne stawki podatku ustala Ministra Finansów w Obwieszczeniu Ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2022 (M.P. 2021 poz.724) pdf 203 KB

Wysokość podatku zależy od powierzchni gruntów i budynków lub ich części oraz stawki podatku, która obowiązuje w gminie. Stawki podatku od nieruchomości można sprawdzić w Urzędzie Gminy lub na jej stronie internetowej.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

Jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie mające wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, a w szczególności zmiana sposobu wykorzystywania przedmiotu opodatkowania lub jego części, podatek ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie.

Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.

Terminy składania deklaracji i opłat

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatków i opłat unormowanych w niniejszej ustawie jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Podatnicy podatku od nieruchomości składają informacje lub deklaracje do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania (tj. gruntów, budynków itp.).

Osoby fizyczne składają INFORMACJE (IN-1) o nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie 14 dni od dnia, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub zdarzenie powodujące zmianę wysokości opodatkowania.

Natomiast osoby prawne i jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, składają DEKLARACJE (DN-1) na podatek od nieruchomości do 31 stycznia roku podatkowego, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę wysokości opodatkowania.

Opłatę od nieruchomości osoby fizyczne uiszczają do czasu trwania obowiązku podatkowego w 4 proporcjonalnych ratach - do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. Natomiast osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej: za poszczególne miesiące w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego – do 15. dnia każdego miesiąca, a za styczeń do 31 stycznia.

Jeśli całoroczna kwota podatku nie przekracza 100 zł, płaci się go jednorazowo w terminie pierwszej raty.

Wzór dokumentu

Wzory dokumentów wymaganych dla rozliczenia zobowiązań z tytułu podatku od nieruchomości - https://www.podatki.gov.pl/podatki-i-oplaty-lokalne/formularze/

: CDR Brwinów; Opublikowano: 22 maj 2020; Poprawiono: 07 marzec 2023; Odsłony: 5365

Rolnicy, którzy chcą ubiegać się o pomoc w formie preferencyjnych kredytów z dofinansowaniem ARiMR, mogą składać wnioski w bankach współpracujących z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Pomoc ARiMR polega na płaceniu za kredytobiorcę części oprocentowania kredytu udzielanego przez bank. W efekcie rolnik ma tańszy kredyt niż w przypadku, gdyby korzystał z kredytu komercyjnego.

Limit akcji kredytowej na 2023 r. wynosi 150 mln zł, a łączne środki na dopłaty do oprocentowania tych kredytów po zwiększeniu wyniosą 4 mln zł.

Kto może starać się o kredyty z dopłatami do oprocentowania dla rolników?

Kredyty z dopłatami do oprocentowania skierowane są do osób prowadzących lub podejmujących działalność w zakresie rolnictwa, rybactwa śródlądowego lub przetwórstwa produktów rolnych, ryb, skorupiaków i mięczaków, a także w działów specjalnych produkcji rolnej, które są osobami fizycznymi, prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej.

Jak starać się o kredyt preferencyjny dla rolników?

Procedura ubiegania się o kredyt preferencyjny z dopłatami ARiMR:

Przygotowanie planu inwestycji z określeniem: celu inwestycji, lokalizacji projektu lub działalności, opisu projektu lub działalności wraz z datą ich rozpoczęcia i zakończenia, struktury finansowania inwestycji wraz z określeniem wkładu własnego, kierunku produkcji w okresie spłaty kredytu, rynków zbytu, okresu kredytowania i karencji w spłacie.

Wzorcowy plan inwestycji - zobacz docx 99KB

Złożenie wniosku o kredyt z planem inwestycji i kompletem dokumentów, których wymaga bank.

Wzór wniosku o kredyt klęskowy - zobacz docx 31KB

Analiza złożonego wniosku i jego zgodności z warunkami udzielania kredytów oraz ogólnie obowiązującymi przepisami prawa.
Decyzja banku o udzieleniu kredytu preferencyjnego dla rolników i wypłata środków.

Załączniki do zasad udzielania kredytów preferencyjnych – zobacz docx 2.3MB

Które banki udzielają kredytów preferencyjnych?

O kredyty rolnicy mogą ubiegać się w bankach: Banku Polskiej Spółdzielczości S.A., SGB-Banku S.A., a także w zrzeszonych i współpracujących z nimi Bankach Spółdzielczych oraz BNP Paribas Bank Polska S.A., Santander Bank Polska S.A., Krakowskim Banku Spółdzielczym, Banku Spółdzielczym w Brodnicy.

Wykaz banków współpracujących z ARiMR oraz wysokość prowizji i oprocentowania – zobacz docx 16KB

Wysokość oprocentowania płaconego przez kredytobiorców - zobacz xlsx 21KB

Na przestrzeni lat funkcjonowania kredytów preferencyjnych w Polsce warunki korzystania i charakter pomocy ulegały zmianie i aktualnie mamy możliwość skorzystania ze wsparcia w zakresie 7. linii kredytowych.

I. Kredyty na sfinansowanie części kosztów inwestycji”

Linia RR - kredyty na inwestycje w rolnictwie i rybactwie śródlądowym - zobacz docx 38KB
Linia Z - kredyty na zakup użytków rolnych - zobacz docx 32KB
Linia PR - kredyty na inwestycje w przetwórstwie produktów rolnych, ryb skorupiaków i mięczaków oraz na zakup akcji lub udziałów – zobacz docx 33KB

Kredyty inwestycyjne mogą być przeznaczone na zakup gruntów rolnych, budowę i modernizację budynków służących do produkcji rolnej oraz tworzenie infrastruktury gospodarstw, zakup maszyn i urządzeń rolniczych oraz na przedsięwzięcia w zakresie przetwórstwa.

Kredyty preferencyjne na zakup użytków rolnych mogą być przeznaczone na utworzenie nowego lub powiększenie istniejącego gospodarstwa rolnego. W przypadku powiększania gospodarstw już istniejących nie obowiązują wymogi minimalnej wielkości planowanej do zakupu powierzchni użytków rolnych.

W przypadku nowo tworzonego gospodarstwa rolnego powierzchnia planowanych do zakupu z udziałem kredytu gruntów rolnych nie może być mniejsza od średniej powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie rolnym w danym województwie.

Natomiast zarówno w przypadku gospodarstwa nowo tworzonego, jak i już istniejącego kredyt nie może być przeznaczony na zakup tej części użytków rolnych, która spowoduje, że powierzchnia gospodarstwa rolnego lub gospodarstw rolnych będących w posiadaniu tego samego producenta rolnego przekroczy 300 ha użytków rolnych.

Średnie ceny gruntów wg GUS - https://www.gov.pl/web/arimr/srednie-ceny-gruntow-wg-gus

Średnia powierzchnia gospodarstwa - https://www.gov.pl/web/arimr/srednia-powierzchnia-gospodarstwa2

II. Kredyty na wznowienie produkcji po klęskach żywiołowych:

Linia inwestycyjna K01 oraz Linia obrotowa K02 - kredyty na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę - zobacz docx 37KB
Linia inwestycyjna DK01 oraz Linia obrotowa DK02 - kredyty dla dużych przedsiębiorstw na wznowienie produkcji rolnej oraz odtworzenie środków trwałych – zobacz docx 33KB

Kredyty „klęskowe” tzw. obrotowe, czyli na przywrócenie produkcyjności – na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej, m.in. kwalifikowanego materiału siewnego i szkółkarskiego, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, paliwa na cele rolnicze, inwentarza żywego, pasz treściwych i koncentratów, pasz objętościowych.

kredyty „klęskowe” inwestycyjne – na przywrócenie funkcji użytkowych zniszczonych lub uszkodzonych budynków inwentarskich, uszkodzonych ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych, elementów infrastruktury rolniczej oraz zakup kwalifikowanego materiału szkółkarskiego i stada podstawowego inwentarza żywego.

Do wniosku o udzielnie kredytu klęskowego trzeba dołączyć protokół oszacowania szkód. Kwota kredytu nie może przekroczyć wysokości szkód w uprawach rolnych lub zwierzętach gospodarskich oszacowanych przez komisję – 5 mln zł na gospodarstwo rolne lub 8 mln zł na dział specjalny produkcji rolnej. O taki kredyt można ubiegać się w ciągu 12 miesięcy od daty sporządzenia protokołu oszacowania szkód. Jego beneficjentami mogą być m. in. rolnicy indywidualni, mikro, małe, średnie przedsiębiorstwa. Do uzyskania kredytu nie jest konieczne wniesienie wkładu własnego. Rozliczenie 50% środków obrotowych odbywa się na podstawie dokumentów zakupu od dnia wystąpienia szkody.

III. Linia KR - kredyty na sfinansowanie spłaty zadłużenia powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej – zobacz docx 26KB

IV. Linia KPS – kredyty na ponowne uruchomienie produkcji świń zaprzestanej w związku z ASF - zobacz docx 42KB

V. Linia MRcsk - kredyty z częściową spłatą kapitału na zakup użytków rolnych przez młodych rolników - zobacz docx 30KB

Wykaz działalności w zakresie rolnictwa, przetwórstwa produktów rolnych, przetwórstwa ryb, skorupiaków i mięczaków lub w zakresie rybactwa śródlądowego - zobacz doc 108KB

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie ARiMR: https://www.gov.pl/web/arimr/1-kredyty-preferencyjne

Gwarancje oraz poręczenia spłaty kredytów bankowych

Zasady i tryb udzielania gwarancji lub poręczeń spłat kredytów inwestycyjnych oraz klęskowych można znaleźć na stronie ARiMR: https://www.gov.pl/web/arimr/gwarancje-oraz-poreczenia-splaty-kredytow-bankowych

: CDR Brwinów; Opublikowano: 22 maj 2020; Poprawiono: 28 luty 2023; Odsłony: 7742

Rolnik ryczałtowy

Rolnik dostarczający produkty rolne pochodzące z własnej działalności rolniczej, bądź świadczący usługi rolnicze na podstawie art. 43 ust. l pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług jest zwolniony z opodatkowania z tytułu dokonywanej sprzedaży.

Czytaj więcej...

: CDR Brwinów; Opublikowano: 19 maj 2020; Poprawiono: 11 maj 2021; Odsłony: 7681

Zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przez rolników, domowników, emerytów i rencistów rolniczych oraz członków ich rodzin, jak również sposób i tryb ustalania wymiaru składek na to ubezpieczenie regulują przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1398 z późn. zm.).

Czytaj więcej...

: CDR Brwinów; Opublikowano: 14 maj 2020; Poprawiono: 14 maj 2020; Odsłony: 7192

Z przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 477, art. 10 c, ust. 2) wynika obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia od minimum jednego z pięciu wyszczególnionych ustawowo ryzyk co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych przez rolnika, który uzyskał płatności bezpośrednie do gruntów rolnych.

W przypadku obowiązkowego ubezpieczenia niżej wymienionych upraw można skorzystać z dofinansowania z budżetu państwa (patrz: zakładka – Dofinansowanie umów ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich).

Czego dotyczy obowiązek ubezpieczenia upraw?

Obowiązkowe ubezpieczenie upraw dotyczy zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych, od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez powódź, suszę, grad, ujemne skutki przezimowania lub przymrozki wiosenne. Uprawy te należy ubezpieczyć przynajmniej od jednego z wymienionych czynników.

Umowa ubezpieczenia uprawy obejmuje uprawy roślin, o których mowa powyżej, uprawianych w plonie głównym. Za plon główny uznaje się w przypadku:

buraków cukrowych – korzenie buraka;
kukurydzy przeznaczonej na paszę – kolby i nadziemne części rośliny;
zbóż, rzepaku i rzepiku, kukurydzy przeznaczonej na ziarno – ziarna lub nasiona;
ziemniaków – bulwy;
warzyw gruntowych – części warzyw gruntowych przeznaczone do konsumpcji;
drzew i krzewów owocowych oraz truskawek – owoce lub całe nasadzenia;
chmielu – szyszki;
tytoniu – liście;
roślin strączkowych – nasiona.

Obowiązek ubezpieczenia, uważa się za spełniony, jeżeli od dnia 1 lipca roku następującego po roku, za który rolnik uzyskał płatności bezpośrednie, w okresie 12 miesięcy, ochroną ubezpieczeniową objęte jest co najmniej 50% powierzchni upraw, od co najmniej jednego z ww. ryzyk.

Rolnik zawiera umowę ubezpieczenia obowiązkowego upraw z wybranym zakładem ubezpieczeń, który zawarł z ministrem właściwym do spraw rolnictwa umowę w sprawie dopłat w danym roku.

Towarzystwa ubezpieczeniowe, które zawarły w 2020 r. umowę z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi:

Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. z siedzibą w Warszawie,
Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” z siedzibą w Warszawie,
Concordia Polska Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Poznaniu,
Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Warszawie,
InterRisk Towarzystwo Ubezpieczeń SA Vienna Insurance Group z siedzibą w Warszawie,
TUZ Towarzystweo Ubezpieczeń Wzajemnych z siedzibą w Warszawie,
Vereinigte Hagelversicherung VVaG (siedziba w Gießen), Oddział VH VVaG TUW w Polsce z siedzibą Oddziału w Poznaniu.

Rolnik, który zawrze umowę z jednym z tych towarzystw ubezpieczeniowych, może liczyć na dofinansowanie kosztów składki ubezpieczeniowej ww. upraw lub zwierząt do 65%.

Odszkodowanie przysługuje za szkody spowodowane przez powódź, suszę, grad, ujemne skutki przezimowania lub przymrozki wiosenne. Gdzie:

powódź – oznaczają szkody powstałe wskutek:

a) zalania terenów w następstwie podniesienia się poziomu wód płynących lub stojących;
b) zalania terenów wskutek deszczu nawalnego, (deszczu o współczynniku wydajności o wartości co najmniej 4; w przypadku braku możliwości ustalenia tego współczynnika bierze się pod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu ich powstania, świadczące wyraźnie o działaniach deszczu nawalnego);
c) spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i podgórskich;

suszę – oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb;
grad – oznaczają szkody powstałe wskutek opadu atmosferycznego składającego się z bryłek lodu;
ujemne skutki przezimowania – oznaczają szkody spowodowane wymarznięciem, wymoknięciem, wyprzeniem, wysmaleniem lub wysadzeniem roślin, w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 30 kwietnia, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części;
przymrozki wiosenne – oznaczają szkody spowodowane przez obniżenie się temperatury poniżej 0º C, w okresie od dnia 15 kwietnia do dnia 30 czerwca, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części.

Okres objęcia ubezpieczeniem

12 miesięcy

Kontrola zawarcia ubezpieczeń obowiązkowych upraw

Przeprowadzenie kontroli spoczywa na wójcie (burmistrzu, prezydencie miasta).

Sankcje

Rolnik, który nie spełnił obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego upraw, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia określonymi w ustawie, jest obowiązany wnieść opłatę za niespełnienie tego obowiązku na rzecz gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę rolnika. Wysokość opłaty stanowi równowartość 2 euro od 1 ha, ustaloną przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.

Powyższe sankcje nie mają zastosowania w przypadku, gdy rolnik nie zawrze umowy ubezpieczenia obowiązkowego z powodu pisemnej odmowy przez co najmniej dwa zakłady ubezpieczeń, które zawarły z ministrem właściwym do spraw rolnictwa umowy w sprawie dopłat.

Brak zawarcia przez rolnika umowy ubezpieczenia upraw rolnych nie będzie miał wpływu na ubieganie się o płatności bezpośrednie do gruntów rolnych w rozumieniu przepisów o płatnościach do gruntów rolnych i oddzielnej płatności cukrowej.

: CDR Brwinów; Opublikowano: 14 maj 2020; Poprawiono: 14 maj 2020; Odsłony: 5235

Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, wskazane zostało w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2214).

Pojazdy podlegające ubezpieczeniu:

wszystkie pojazdy mechaniczne zarejestrowane na terytorium RP: pojazdy samochodowe, ciągniki rolnicze, motorowery, przyczepy i naczepy, określone w przepisach ustawy – Prawo o ruchu drogowym,
pojazdy mechaniczne wolnobieżne, w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym, z wyłączeniem pojazdów wolnobieżnych będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa;
pojazdy historyczne,
pojazdy mechaniczne przed zarejestrowaniem na terenie RP.

Zakres ubezpieczenia

Ubezpieczeniem OC objęta jest odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Suma Gwarancyjna czyli górna wysokość odpowiedzialności ubezpieczyciela wynosi 5 mln euro na jedno zdarzenie drogowe, zaś w przypadku szkody materialnej – 1 mln euro na jedno zdarzenie szkodowe, niezależnie od liczby poszkodowanych. Odszkodowanie za wyrządzoną szkodę w związku z ruchem pojazdu mechanicznego przysługuje, jeśli jej następstwem jest: śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Szkoda musi powstać w związku z ruchem pojazdu mechanicznego, w tym przy wsiadaniu do pojazdu mechanicznego i wysiadaniu z niego, bezpośrednio przy załadowaniu i rozładowaniu pojazdu mechanicznego, podczas zatrzymania, postoju lub garażowania.

Kontrola zawarcia ubezpieczeń OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:

1) są obowiązane:

a) Policja,
b) organy celne,
c) Straż Graniczna,
d) organy właściwe w sprawach rejestracji pojazdów,
e) Inspekcja Transportu Drogowego,

2) są uprawnione:

a) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny,
b) inne organy uprawnione do kontroli ruchu drogowego,
c) Inspekcja Ochrony Środowiska.

Spełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego ustala się na podstawie polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia, potwierdzającego zawarcie umowy tego ubezpieczenia, wystawionego ubezpieczającemu przez zakład ubezpieczeń.

Sankcje za brak OC posiadaczy pojazdów mechanicznych

Wysokość kary zależna jest od okresu pozostawania bez ochrony ubezpieczeniowej w danym roku kalendarzowym:

do 3 dni – 20% pełnej opłaty karnej,
4 do 14 dni – 50% pełnej opłaty karnej,
powyżej 14 dni – 100% opłaty karnej.

Wysokość opłat karnych za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC w 2020 roku
gradacja opłaty	samochody osobowe	samochody ciężarowe, ciągniki samochodowe i autobusy	pozostałe pojazdy
100 %	5 200 zł	7 800 zł	870 zł
50 %	2 600 zł	3 900 zł	430 zł
20 %	1 040 zł	1 560 zł	170 zł

: CDR Brwinów; Opublikowano: 14 maj 2020; Poprawiono: 14 maj 2020; Odsłony: 7187

Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego, wskazane zostało w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2214).

Ubezpieczenie OC rolnika obejmuje rolnika oraz każdą osobę, która pracując w gospodarstwie rolnym w okresie ubezpieczenia, wyrządziła szkodę osobie spoza gospodarstwa, tak zwanej osobie trzeciej, która w następstwie nieszczęśliwego wypadku zmarła, została inwalidą lub chorowała oraz jeśli nastąpiła utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Zakres ubezpieczenia obejmuje szkody wyrządzone osobom trzecim związane ze wszystkimi pracami w gospodarstwie, obsługą zwierząt, pracami polowymi, szkody na drodze publicznej związane z ruchem pojazdów wolnobieżnych, będących w posiadaniu rolnika i użytkowanych w związku z posiadaniem gospodarstwa rolnego, szkody wyrządzone umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa rolnika lub osób, za które ponosi odpowiedzialność.

Suma Gwarancyjna ‒ czyli górna granica odpowiedzialności ubezpieczyciela wynosi 5 mln euro w przypadku szkody na osobie i 1 mln euro w przypadku szkód na mieniu.

Wyłączenia ‒ firma ubezpieczeniowa nie odpowiada za szkody na osobie i w mieniu wyrządzone rolnikowi, jego pracownikom i członkom rodziny wspólnie zamieszkującym, spowodowane przeniesieniem chorób zakaźnych niepochodzących od zwierząt, polegające na utracie gotówki, zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska, wynikłe z kar pieniężnych, powstałe wskutek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zaginięcia rzeczy wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem OC rolników do użytkowania, przechowywania lub naprawy.

Gdzie się ubezpieczyć?

Ubezpieczenie można wykupić w dowolnym towarzystwie ubezpieczeniowym prowadzącym sprzedaż ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych.

Kiedy powstaje obowiązek ubezpieczenia?

Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników powstaje w dniu objęcia w posiadanie gospodarstwa rolnego.

Ubezpieczenie OC rolnika obejmuje szkody związane z posiadaniem gospodarstwa, dlatego nawet jeśli rolnik nie prowadzi aktualnie żadnych upraw czy hodowli zwierząt należy wykupić ubezpieczenie. W przypadku, gdy rolnik przez dłuższy czas przebywa poza gospodarstwem, nie zwalnia go to z obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC.

Okres objęcia ubezpieczeniem

Umowę ubezpieczenia OC rolnika zawiera się na okres min. 12 miesięcy.

Po upływie tego okresu automatycznie dochodzi do zawarcia kolejnej umowy, na kolejne 12 miesięcy. Mechanizm ten nie wymaga jakiegokolwiek oświadczenia rolnika o chęci kontynuowania posiadanego ubezpieczenia. Nie musi on pamiętać o konieczności zawarcia kolejnej umowy, gdyż zawierana jest ona automatycznie, tj. z mocy prawa. Są jednak sytuacje, w których automatyczne wznowienie umowy ubezpieczenia OC rolnika na następny okres 12 miesięcy nie nastąpi np. wypowiedzenie umowy, nieopłacenie przez rolnika w całości składki za miniony okres 12 miesięcy, upadłość zakładu ubezpieczeń, cofnięcie zakładowi ubezpieczeń zezwolenia na prowadzenie działalności, zarządzenie likwidacji zakładu ubezpieczeń, sprzedaży gospodarstwa lub dziedziczenia gospodarstwa.

Aby umowa nie uległa automatycznemu wznowieniu wystarczy najpóźniej na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na jaki umowa została zawarta nadać list z wypowiedzeniem ‒ będzie tu decydowała data stempla pocztowego.

Kontrola zawarcia ubezpieczeń obowiązkowych OC rolników

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników:

jest obowiązany wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika;
są uprawnione:

a) starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika;
b) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

Sankcje za brak ubezpieczenia

Rolnik, który nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolnika będzie zobowiązany do wniesienia na rzecz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego opłaty w wysokości równowartości jednej dziesiątej minimalnego wynagrodzenia za pracę ‒ wysokość tego wynagrodzenia ogłaszana jest w stosownych przepisach i ustalana jest najczęściej raz do roku. W 2020 r. wynagrodzenie to wynosi 2 600 zł., czyli opłata – sankcja wynosi 260 zł.

W przypadku, gdy szkoda zostanie wyrządzona przez rolnika nieubezpieczonego, odszkodowanie wypłaci Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, lecz będzie dochodził od rolnika zwrotu wypłaconego odszkodowania.

: CDR Brwinów; Opublikowano: 14 maj 2020; Poprawiono: 14 maj 2020; Odsłony: 3247

Obowiązkowe ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych (huraganu, powodzi, podtopienia, deszczu nawalnego, gradu, opadów śniegu, uderzenia pioruna, eksplozji, osunięcia się ziemi, tąpnięcia, lawiny i upadku statku powietrznego) wskazane zostało w art. 4 ust 3 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2214).

Obowiązkowe ubezpieczenie budynków rolniczych nie chroni mienia znajdującego się wewnątrz, maszyn, urządzeń, wyposażenia, środków obrotowych czy zwierząt!

Czego dotyczy obowiązek ubezpieczenia budynków?
Obowiązkiem tym objęte są budynki w gospodarstwie rolnym od dnia pokrycia ich dachem oraz wszystkie, których powierzchnia przekracza 20 m².

Nie są objęte ubezpieczeniem w gospodarstwach rolnych:

budynki, których stan techniczny osiągnął 100% normy zużycia; (normy zużycia budynków określa zakład ubezpieczeń stosownie do przepisów prawa budowlanego);
budynki przeznaczone do rozbiórki na podstawie ostatecznych decyzji właściwych organów;
namioty i tunele foliowe.

Suma Ubezpieczenia ‒ jest ustalana oddzielnie dla każdego budynku: może odpowiadać wartości rzeczywistej budynku na dzień ubezpieczenia, lub wartości nowej (jeżeli stopień zużycia w dniu ubezpieczenia nie przekracza 10%).

Za co przysługuje odszkodowanie?

Z tytułu ubezpieczenia budynków rolniczych przysługuje odszkodowanie za szkody powstałe w budynkach na skutek zdarzeń losowych.

Za szkody spowodowane przez:

ogień – uważa się szkody powstałe w wyniku działań ognia, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska i rozszerzył się o własnej sile;
huragan – uważa się szkody powstałe w wyniku działania wiatru o prędkości nie mniejszej niż 24 m/s, którego działanie wyrządza masowe szkody; pojedyncze szkody uważa się za spowodowane przez huragan, jeżeli w najbliższym sąsiedztwie stwierdzono działanie huraganu;
powódź – uważa się szkody powstałe wskutek zalania terenów w następstwie podniesienia się poziomu wody w korytach wód płynących lub stojących;
podtopienie – uważa się szkody powstałe wskutek zalania terenów w wyniku deszczu nawalnego lub spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i falistych;
deszcz nawalny – uważa się szkody powstałe w wyniku opadów deszczu o współczynniku wydajności co najmniej 4;
grad – uważa się szkody powstałe wskutek opadu atmosferycznego składającego się z bryłek lodu;
opady śniegu – uważa się szkody powstałe w wyniku opadów śniegu przekraczających 85% wartości charakterystycznej (normowej) obciążenia śniegiem gruntu, właściwej dla strefy, w której znajduje się ubezpieczony budynek, określonej według obowiązującej normy polskiej;
piorun – uważa się szkody będące następstwem uderzenia pioruna;
eksplozję – uważa się szkody powstałe w wyniku gwałtownej zmiany stanu równowagi układu z jednoczesnym wyzwoleniem się gazów, pyłów lub pary;
obsunięcie się ziemi – uważa się szkody spowodowane przez zapadanie się ziemi oraz usuwanie się ziemi, z tym że za szkody spowodowane przez:
a) zapadanie się ziemi – uważa się szkody powstałe wskutek obniżenia się terenu z powodu zawalenia się podziemnych pustych przestrzeni w gruncie,
b) usuwanie się ziemi – uważa się szkody powstałe wskutek ruchów ziemi na stokach;
tąpnięcie – uważa się szkody powstałe wskutek wstrząsów podziemnych, spowodowanych pęknięciem skał, wywołanych naruszeniem równowagi sił w tych skałach;
lawinę – uważa się szkody powstałe wskutek gwałtownego zsuwania się lub staczania ze zboczy górskich lub falistych: mas śniegu, lodu, skał, kamieni, ziemi lub błota;
upadek statku powietrznego – uważa się szkody powstałe wskutek katastrofy bądź przymusowego lądowania samolotu silnikowego, bezsilnikowego lub innego obiektu latającego, a także spowodowane upadkiem ich części lub przewożonego ładunku.

Należy pamiętać, o obowiązku przeglądów instalacji wentylacji grawitacyjnej oraz elektrycznej wynikających z przepisów Prawa budowlanego, gdyż w przypadku szkody wynikłej ze złego funkcjonowania tych instalacji ubezpieczyciel może zażądać dokumentu z przeglądu.

Okres objęcia ubezpieczeniem

Umowę ubezpieczenia budynków rolniczych zawiera się na okres 12 miesięcy. Jeżeli rolnik posiadający budynki rolnicze nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia budynków rolniczych, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy, chyba, że rolnik nie zapłacił składek za rok ubiegły.

Wyłączenia

Jeżeli w czasie trwania umowy ubezpieczenia budynków rolniczych budynek przestał spełniać warunki wymagane do objęcia go ubezpieczeniem, budynek ten zostaje wyłączony z ubezpieczenia, a suma ubezpieczenia zostaje obniżona o zadeklarowaną do ubezpieczenia wartość tego budynku.

Zmiany

Obowiązek powiadomienia na piśmie zakładu ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia zmiany posiadania, o zmianie w posiadaniu gospodarstwa rolnego oraz o danych osoby obejmującej gospodarstwo rolne w posiadanie, spoczywa na rolniku dotychczas posiadającym gospodarstwo rolne. W przypadku gdy zmiana w posiadaniu gospodarstwa rolnego nastąpiła wskutek śmierci tego rolnika, obowiązek zawiadomienia zakładu ubezpieczeń spoczywa na osobie obejmującej gospodarstwo rolne w posiadanie.

Kontrola zawarcia ubezpieczeń obowiązkowych budynków gospodarskich

Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia budynków rolniczych:

jest obowiązany wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego lub miejsca zamieszkania rolnika;
jest uprawniony starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika.

Sankcje za brak ubezpieczenia

Niespełnienie obowiązku ubezpieczenia budynków gospodarskich powoduje nałożenie na rolnika kary finansowej w wysokości jednej czwartej minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W 2020 r. wynagrodzenie to wynosi 2600 zł., czyli opłata – sankcja wynosi 650 zł.

: CDR Brwinów; Opublikowano: 12 maj 2020; Poprawiono: 27 styczeń 2023; Odsłony: 4455

Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich określa dwa rodzaje umów ubezpieczenia, na które przysługuje wsparcie z budżetu państwa poprzez dofinansowanie składki oraz dotacje dla zakładów ubezpieczeń.

Z dopłaty do składki korzystają rolnicy, którzy zawierają umowy ubezpieczenia:

upraw takich jak: zboża, kukurydza, rzepak, rzepik, chmiel, tytoń, warzywa gruntowe, drzewa i krzewy owocowe, truskawki, ziemniaki, buraki cukrowe, rośliny strączkowe, od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne;
zwierząt takich jak: bydło, konie, owce, kozy, drób lub świnie od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę oraz w wyniku uboju z konieczności.

Umowa ubezpieczenia może obejmować wszystkie lub wybrane przez producenta rolnego rodzaje ryzyka, przy czym należy pamiętać, że w przypadku ubezpieczenia obowiązkowego należy mieć ubezpieczone co najmniej 50% powierzchni upraw w okresie w okresie 12 miesięcy (liczonym od 1 lipca następującego po roku, za który rolnik uzyskał płatności bezpośrednie) w zakresie co najmniej jednego z ryzyk: powodzi, suszy, gradu, ujemnych skutków przezimowania lub przymrozków wiosennych (Patrz zakładka: Ubezpieczenia obowiązkowe – Ubezpieczenie upraw rolnych).

Do szkody musi dojść w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, w gospodarstwie rolnym wskazanym w umowie ubezpieczenia (musi ono znajdować się na terenie Polski) na skutek jednego z określonych w umowie ryzyk. W przypadku ubezpieczenia upraw, odpowiedzialność ubezpieczyciela powstaje jeżeli szkoda w plonie głównym przekroczy 10% (w ubezpieczeniu od ryzyka huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, pioruna, obsunięcia się ziemi, lawiny, ujemnych skutków przezimowania lub przymrozków wiosennych), a przypadku ryzyka suszy szkody muszą wynieść co najmniej 25% plonu głównego.

Ustawa dopuszcza również, aby umowa przewidywała pomniejszenie odszkodowania o nie więcej niż 10% wartości szkody.

Za plon główny (w rozumieniu ustawy) uznaje się w przypadku:

1) buraków cukrowych - korzenie buraka;

2) kukurydzy przeznaczonej na paszę - kolby i nadziemne części rośliny;

3) zbóż, rzepaku i rzepiku, kukurydzy przeznaczonej na ziarno - ziarna lub nasiona;

4) ziemniaków - bulwy;

5) warzyw gruntowych - części warzyw gruntowych przeznaczone do konsumpcji;

6) drzew i krzewów owocowych oraz truskawek - owoce lub całe nasadzenia;

7) chmielu - szyszki;

8) tytoniu - liście;

9) roślin strączkowych – nasiona.

Wysokość sum ubezpieczenia (odrębnie dla każdej uprawy i każdego zwierzęcia) jest ustalana w drodze negocjacji między rolnikiem a zakładem ubezpieczeń. Sumy te nie mogą przekroczyć maksymalnych sum ubezpieczenia określonych co roku w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.

Tabela 1
Maksymalne sumy ubezpieczenia 1 ha upraw rolnych w 2023 r.

dofinansowanie tab 1

Tabela 2

Maksymalne sumy ubezpieczenia dla 1 sztuki zwierzęcia w 2023 r.

dofinansowanie tab 2 2

W 2023 r. dopłata do składki z tytułu ubezpieczenia:

1) upraw zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych – wynosi 65% składki do 1 ha uprawy;
w przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia zawierającej pakiet rodzajów ryzyka i określenia przez zakład ubezpieczeń stawki taryfowej nieprzekraczających 9% sumy ubezpieczenia. W przypadku upraw prowadzonych na użytkach rolnych klasy V i VI powyższa stawka taryfowa będzie mogła zostać określona w wyższej wysokości, czyli odpowiednio 15% sumy ubezpieczenia tych upraw. Po przekroczeniu stawek dopłata będzie proporcjonalnie pomniejszana.

2) bydła, koni, owiec, kóz, drobiu lub świń – wynosi 65% składki do 1 sztuki;
w przypadku określenia przez zakłady ubezpieczeń stawek taryfowych ubezpieczenia od łącznego ubezpieczenia zwierząt nieprzekraczających 0,5% sumy ubezpieczenia.

Opracowanie: Dział Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem, CDR Oddział w Poznaniu

Źródło:

Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (tekst jednolity, Dz. U. z 2019 r. poz. 477).
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 listopada 2022 r. w sprawie maksymalnych sum ubezpieczenia dla poszczególnych upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na 2023 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2450).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 listopada 2022 r. w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2023 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 2468).

SŁOWNICZEK POJĘĆ

Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich:

1. gospodarstwo rolne – obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, a także obszar takich gruntów, niezależnie od powierzchni, jeżeli jest prowadzona na nim produkcja rolna stanowiąca dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych;

2. producent rolny – osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w której posiadaniu lub współposiadaniu jest gospodarstwo rolne, prowadząca działalność rolniczą, o której mowa w art. 4 ust. 1 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 608), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1307/2013”.

3. szkody spowodowane przez huragan – oznaczają szkody powstałe w wyniku działania wiatru o prędkości nie mniejszej niż 24 m/s, którego działanie wyrządza masowe szkody; pojedyncze szkody uważa się za spowodowane przez huragan, jeżeli w najbliższym sąsiedztwie stwierdzono działanie huraganu;

4. szkody spowodowane przez powódź – oznaczają szkody powstałe wskutek:

a) zalania terenów w następstwie podniesienia się poziomu wód płynących lub stojących,
b) zalania terenów wskutek deszczu nawalnego,
c) spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i podgórskich;

5. szkody spowodowane przez deszcz nawalny – oznaczają szkody powstałe wskutek deszczu o współczynniku wydajności o wartości co najmniej 4; w przypadku braku możliwości ustalenia tego współczynnika bierze się pod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu ich powstania, świadczące wyraźnie o działaniach deszczu nawalnego;

6. szkody spowodowane przez grad – oznaczają szkody powstałe wskutek opadu atmosferycznego składającego się z bryłek lodu;

7. szkody spowodowane przez piorun – oznaczają szkody będące następstwem wyładowania atmosferycznego pozostawiającego bezsporne ślady tego zdarzenia;

8. szkody spowodowane przez obsunięcie się ziemi – oznaczają szkody spowodowane przez zapadanie się ziemi oraz usuwanie się ziemi, z tym że za szkody spowodowane przez:

a) zapadanie się ziemi – uważa się szkody powstałe wskutek obniżenia się terenu z powodu zawalenia się podziemnych wolnych przestrzeni w gruncie,
b) usuwanie się ziemi – uważa się szkody powstałe wskutek ruchów ziemi na stokach;

9. szkody spowodowane przez lawinę – oznaczają szkody powstałe wskutek gwałtownego zsuwania się lub staczania ze zboczy górskich lub podgórskich mas śniegu, lodu, skał, kamieni, ziemi lub błota;

10. szkody spowodowane przez suszę – oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb;

11. szkody spowodowane przez ujemne skutki przezimowania – oznaczają szkody spowodowane wymarznięciem, wymoknięciem, wyprzeniem, wysmaleniem lub wysadzeniem roślin, w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 30 kwietnia, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części;

12. szkody spowodowane przez przymrozki wiosenne – oznaczają szkody spowodowane przez obniżenie się temperatury poniżej 0°C, w okresie od dnia 15 kwietnia do dnia 30 czerwca, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części;

13. szkody spowodowane przez ubój z konieczności – oznaczają szkody spowodowane w wyniku uboju zarządzonego przez lekarza weterynarii, dokonanego w następstwie huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny.

: CDR Brwinów; Opublikowano: 30 kwiecień 2020; Poprawiono: 30 kwiecień 2020; Odsłony: 5001

Zagadnienia związane opodatkowaniem gruntów gospodarstwa reguluje ustawa z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym.
W myśl przepisów ustawy opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają gospodarstwa rolne, w których grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, posiadają łączną powierzchnię przekraczającą 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy.
Grunty te stanowią własność lub znajdują się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej i nie są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Czytaj więcej...

: CDR Brwinów; Opublikowano: 28 kwiecień 2020; Poprawiono: 07 marzec 2023; Odsłony: 15248

Jak wynika z ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2001 z późn. zm.), każdy producent, będący posiadaczem zwierząt lub chcący być beneficjentem środków Unii Europejskiej administrowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) lub Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR), jest zobowiązany do uzyskania numeru identyfikacyjnego oraz wpisu do krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Czytaj więcej...